ភ្នំពេញ ៖ ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី១៣កញ្ញបានចេញប្រកាសជាផ្លូវការ អំពីការដាក់ទណ្ឌកម្មស្រាលមួយដោយមិនអនុញ្ញាតិឲ្យគ្រួសាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រួងការបរទេសកម្ពុជា(ទិដ្ឋាការប្រភេទB1 ប្រភេទB2 និងប្រភេទB1/B2) ហែរហមប្តីឬប្រពន្ធទៅលេងឬទៅស្នាកអាស្រ័យនៅអាមរិកដូចមុនទៀតឡើយ លើកលែងតែមានផែនការថ្មីទៀតនិងក៏មាន ការចេញសារព្រមានដល់ពលរដ្ឋអាមេរិកឲ្យប្រុងប្រយ័ត្នពីបញ្ហាសន្ដិសុខ នៅកម្ពុជាទៀតផង។បន្ទាប់ពីមានសេចក្តីប្រកាសនេះ នាយឧត្តមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ បាននិយាយ ឱ្យកាសែតដឹងនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ថា រឿងសហរដ្ឋអាមេរិកបិទមិនផ្តល់ ទិដ្ឋាការដល់មន្ត្រីកម្ពុជានេះ គឺពាក់ព័ន្ធរឿងកម្ពុជាស្នើឱ្យមានការកែប្រែលើកិច្ចព្រមព្រៀង កុំឱ្យមានការបញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរឱ្យត្រឡប់មកកម្ពុជា។
«រឿងនេះចាប់ផ្តើមតាំងពីយើងជជែកគ្នារឿងកិច្ចព្រមព្រៀងកម្ពុជា-អាមេរិក ពាក់ព័ន្ធនឹងការបញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរ ប៉ុន្តែគាត់ចាប់ផ្តើមភ្លាមគឺចង់បិទវីសាកម្ពុជាតែម្តង។ យើងបានដឹងរឿងនេះច្បាស់ណាស់ គ្រាន់តែយើងមិនសូវបាននិយាយប្រាប់ពលរដ្ឋ យើងមានតែសង្កត់ចិត្ត អញ្ចឹងទៅ»។
លោក ខៀវ សុភ័គ បានច្រានចោលនូវការលើកឡើងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបែបនេះ។ លោកបានថ្លែង៖ «យើងមិនទាន់ដាច់ណាត់ថា យើងព្រមមិនទទួល ពលរដ្ឋខ្មែរដែលអាមេរិកបញ្ជូនមកនោះទេ យើងគ្រាន់តែសុំកែសម្រួលពាក្យពេជន៍នៅក្នុង MOU រវាងកម្ពុជា និងអាមេរិក ដែលយើងមិនចង់ឱ្យអាមេរិក ជំរុញឱ្យអ្នកទាំងនោះត្រឡប់មកកម្ពុជាដោយបង្ខំ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេបែកបាក់គ្រួសារ និងប្រពន្ធកូន»។
សូមបញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ជូន និងទទួលយកពលរដ្ឋខ្មែរ កាលពីឆ្នាំ២០០២។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងបញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរ ឬអនិកជនខ្មែរណាដែលប្រព្រឹត្តល្មើស ឱ្យត្រឡប់មកមាតុភូមិវិញ។ គិតត្រឹមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧ សហរដ្ឋអាមេរិក បានបញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរជាង៥០០នាក់ហើយ ឱ្យត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជា ចាប់តាំងពីឆ្នាំនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនោះត្រូវបានអនុវត្ត ដោយក្នុងនោះរាប់តាំងពីការបញ្ជូនដោយបង្ខំផងដែរ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់ លោក ខៀវ សុភ័គ កាលពីកន្លងទៅ។
កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧នេះក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រ ដល់និស្សិតថ្នាក់ បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ និងថ្នាក់បរិញ្ញាបត្ររង របស់សាកលវិទ្យាល័យធនធានមនុស្ស នៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងកម្ពុជា-អាមេរិក ពាក់ព័ន្ធនឹង ការបញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលល្មើសច្បាប់ឱ្យត្រឡប់មកមាតុភូមិវិញ នឹងនៅតែបន្ត គ្មានការលុបចោលទេ ប៉ុន្តែភាគីកម្ពុជានឹងស្នើឱ្យធ្វើវិសោធនកម្មឡើងវិញ ដោយសារហេតុផលមនុស្សធម៌ និងសិទ្ធិមនុស្ស។
«កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ មិនមានការលុបចោលទេ ប៉ុន្តែយើងសុំស្នើ ធ្វើវិសោធនកម្មលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដោយសារមូលហេតុមនុស្សធម៌ និងសិទ្ធិមនុស្ស»។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបន្ថែមថា វាជារឿងអាណោចអាធមមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលត្រូវបញ្ជូនមកកម្ពុជាវិញនោះ នឹងត្រូវបែកបាក់ក្រុមគ្រួសារ ភរិយា និងកូនៗរបស់គេ។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន រំពឹងថា អាមេរិកនឹងយោគយល់ចំពោះបញ្ហានេះ ដែលជាគោលការណ៍មនុស្សធម៌ និងសិទ្ធិមនុស្ស។
ដោយឡែកសម្រាប់រឿងបិទទិដ្ឋាការគ្រួសារមន្ត្រីគ្រាក់ៗរបស់ក្រសួងការបរទេស
មានមន្ដ្រីមួយរូប នៃក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាក៏បានបញ្ចេញ ទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួន ផ្ញើជូនរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ដោយមានចំណងជើងថា «សូមប្រាប់រឿងមួយ អ្នកគួរឈឺចាប់បើអ្នកជាខ្មែរ» គេដែលខ្លឹមសារបង្ហាញពីមូលហេតុដូចលោកខៀវសុភក្រ័ដែរ ។
មន្ត្រីនោះបញ្ជាក់ថា៖ទណ្ឌកម្មទិដ្ឋាការដែលអាមេរិកដាក់នេះ មិនទាន់ប៉ះពាល់អ្វីធ្ងន់ធ្ងរទេ ព្រោះទិដ្ឋាការដែលត្រូវហាម គឺ B1 (Business visa) និង B2 (Tourist visa) ហើយហាមតែចំពោះមន្ត្រីការបរទេសថ្នាក់អគ្គនាយកឡើង។ ដូច្នេះបើទៅប្រជុំ (Visa A1) ទៅបំពេញការងារ (visa G1) គឺមិនទាន់ពាក់ព័ន្ធទេ ហើយមន្ត្រីក្រសួងផ្សេងក៏មិនទាន់ពាក់ព័ន្ធដែរ។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជាយើងក៏ទើបតែនឹងទទួលបានទិដ្ឋាការអាមេរិកនៅល្ងាចម្សិលមិញ (១៣ កញ្ញា ២០១៧) សម្រាប់ទៅប្រជុំមហាសន្និបាទអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីក្រុងញូវយ៉កនៅសប្តាហ៍ក្រោយ។ ហេតុនេះទណ្ឌកម្មនេះស្ទើរតែគ្មានឥទ្ធិពលអ្វីសោះ ប៉ុន្តែវាបង្កជារូបភាពអាក្រក់សែនអាក្រក់ដល់កម្ពុជា។
ទោះជាយ៉ាងណាមន្ត្រីរូបនោះទទួលស្គាល់ថា៖ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ បានទម្លាក់មុខមាត់កម្ពុជាឲ្យស្មើនឹងប្រទេសហ្គីនេ អេរីត្រេ និងសេរ៉ាឡេអូន។
សូមបញ្ជាក់ដែរថា ៖ បើតាមសំនណេរបស់ម្ត្រីក្រសួងការបរទេសបានឲ្យដឹងថា៖កិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីដែលយើង(ក្រសួង)ស្នើទៅ ត្រូវគេឆូតចោលស្ទើរតែទាំងអស់។ឯផ្នែកទិដ្ឋាការស្ថានទូតគេនៅតែបន្តសម្ភាសន៍ តែមិនបង្វិលប្រាក់ថ្លៃទិដ្ឋាការឲ្យវិញទេ(ស៊ីដាច់លុយ១៦០ដុល្លារអាមេរិក)។
ប្រភពពីស្ថានទូតអាមេរិកឲ្យដឹងថា៖ខ្មែរទទួលបានលុយ ៣៦ ពាន់លានដុល្លា! ១៤៤ ០០០ ០០០ ០០០ ០០០ រៀលតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧! ។ ទោះគិតជាដុល្លាក្តី ជារៀលក្តី វាគឺជាលុយដ៏ច្រើន! នេះគឺជាតំលៃនៃទំនិញ ដែលប្រទេសកម្ពុជាបាននាំចេញទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក គិតតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៧ មក ដោយនៅក្នុងនោះ ៩០% ជាសំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង។
សំលៀកបំពាក់និងស្បែកជើងគឺជាឧស្សាហកម្មសំរាប់នាំចេញទីមួយរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ សព្វថ្ងៃនេះ ឧស្សាហកម្មនេះប្រើប្រាស់កំលាំងកម្មករកម្ពុជា ដែលខំប្រឹងប្រែងក្នុងការងារ ចំនួនប្រហែល ៧០០ ០០០ នាក់។
ប្រទេសអាមេរិកបានជួយរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងការកសាងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ ក្នុងគ្រប់ជំហានទាំងអស់។ កិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ១៩៩៦ របស់យើង បានធ្វើអោយមានការចាប់ផ្តើមឡើងនៃឧស្សាហកម្មនេះ។ អស់រយៈពេល ២០ ឆ្នាំមកហើយ យើងបានគាំទ្រជាថវិកាដល់កម្មវិធីរោងចក្រល្អ (Better Factories Program) ដែលផ្តល់អោយក្រុមហ៊ុនអ្នកទិញនៅប្រទេសអាមេរិក និងនៅអឺរ៉ុបមានទំនុកចិត្តនៅក្នុងការទិញទំនិញពីកម្ពុជា។
នៅក្នុងពេលថ្មីៗនេះទៀតសោត យើងបានធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាល នៅក្នុងការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល ដែលដោះស្រាយជំលោះរវាងកម្មករ និងថៅកែដោយសន្តិភាព។
ឧស្សាហកម្មកាត់ដេរថ្នាក់ពិភពលោករបស់ប្រទេសកម្ពុជាផ្តល់អោយប្រទេសកម្ពុជានូវមូលដ្ឋានរឹងមាំមួយសំរាប់ពង្រីកដល់កម្មន្តសាលដែលប្រើបច្ចេកទេសខ្ពស់។
