ភ្នំពេញ ៖ មន្ត្រីក្រសួងរ៉ែនិងថាមពលបានឲ្យដឹងថា ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែងនឹងចាប់ផ្តើមដំណើរការជំហានសាកល្បងនៅក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១៧ខាងមុខនេះ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះពីការធ្វើវារីអគ្គិសនីជាង១០០គ្រួសារក្នុងស្រុកសេសាន នៅមិនព្រមទទួលសំណងដែលផ្តល់ដោយរដ្ឋាភិបាលនៅឡើយ ។
ក្នុងការកសាង វារីអគ្គីសនីសេសាន២នេះដែលមានតម្លៃ៨០០លានដុល្លារអាមេរិកដែលជាកិច្ចសហការរវាងក្រុមហ៊ុនចំនួន៣ ក្នុងនោះមានក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះChina’s Lancang Hydropower International Energy ដែលមានចំណែកហ៊ុន៥១ភាគរយ ក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុបរបស់ឧកញ៉ា គិត ម៉េង ចំនួន៣៩ភាគរយ និងក្រុមហ៊ុនវៀតណាមឈ្មោះ Vietnam’s EVN International ដែលមានចំណែកហ៊ុន១០ភាគរយ ។ អ្វីដែលជាការកត់សម្គាល់ក្រៅពីមានផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ គឹសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញឈើធ្វើអាជីវកម្មខុសច្បាប់នៅខេត្តស្ទឹងត្រែងក្រោមរូបភាពនៃអាជ្ញាបណ្ណ័ស្តារបាតអាងដែលមានទំហំតែជាង៣ម៉ឺនហិកតារបស់ឧកញ៉ាគិតម៉េងប្រធានក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុបត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា៖បានកើតឡើងដោយគ្មានការត្រួតពិនិត្យឡើយ ។
កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ លោក ប៊ុន អ៊ុយ រដ្ឋលេខាធិការទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានចេញលិខិត ដោយសរសេរថា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជម្រាបជូន ឯកឧត្តម រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ស្ដីពីករណីរបាយការណ៍វឌ្ឍនភាព លើការអនុវត្តសេចក្តីជូនដំណឹង របស់រាជរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីការផ្អាកសកម្មភាពប្រមូលផល អនុផលព្រៃឈើរបស់ក្រុមហ៊ុន Ang & Associates Lawyers Co.,Ltd ដែលកាប់ឈើនៅក្នុងអាងស្តុកទឹកនៃគម្រោងវារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ ស្ថិតនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង មេត្តាជ្រាបថា មិនត្រូវឲ្យមានការប្រមូលទិញពីប្រភពខាងក្រៅតំបន់អនុញ្ញាតឲ្យធ្វើអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន ពីព្រោះការប្រមូលទិញបែបនេះនឹងក្លាយជាទីផ្សារមួយដែលលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការកាប់ឈើដោយអនាធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែគ្មានអ្នកណាស្តាប់ឡើយ ។ ម្យ៉ាងដោយសារឥទ្ធិពលលោកឧកញ៉ា គិត ម៉េង និងម្យ៉ាងដោយសារមេព្រៃដឹកនាំដោយលោកឈាងតុលានិងមន្ត្រីមានសមត្តកិច្ចផ្សេងទៀតទទួលបានលាភសក្ការៈចឹងត្រូវធ្វើឬកជាកន្ទេលធំបន្លំដេកពីបញ្ហាបទល្មើសលាងឈើកខ្វក់ឲ្យក្លាយជាឈើស្របច្បាប់ក្រោមអាជ្ញាបណ្ណ័ស្តារបាតអាងនេះតែម្តងទៅ។
ប្រភពពីប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុង ស្រុកសេសាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង បានឲ្យដឹងទៀតថា បទល្មើសកាប់ឈើ និងដឹកជញ្ជូនឈើចេញពីតំបន់ខាងក្រៅបាតអាងទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ កំពុងកើតឡើងយ៉ាងរាលដាលដោយសារក្រុមឈ្មួញ ប្រើប្រាស់អាជ្ញាប័ណ្ណ ក្រុមហ៊ុនសំអាតបាតអាងធ្វើឲ្យឈើខុសច្បាប់ក្លាយជាឈើស្របច្បាប់។ប្រជាសហគមន៍ក្នុង ឃុំស្រែគរ ស្រុកសេសាន បានឲ្យដឹងផងដែរថា អាជ្ញាធរខេត្តស្ទឹងត្រែង មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ មន្ត្រីបរិស្ថាន និងសមត្ថកិច្ច ពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត មិនត្រួតពិនិត្យឈើខុសច្បាប់ដែលឈ្មួញដឹកចេញពីតំបន់ក្រៅបាតអាង ចូលទៅក្នុងតំបន់ផ្ទៃអាងទំនប់ វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២នោះទេ ដោយពលរដ្ឋចោទសួរថា មកពីអំណាច និងទឹកប្រាក់លោក ឧកញ្ញា គិត-ម៉េង ធំពេកមិនហ៊ានបង្ក្រាប ឬមកពីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនណាមួយទេដឹង?
បើយោងទៅតាមរបាយការណ៍អង្កេតរបស់ក្រុមកិច្ចការពិសេសសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា )យ៉ាងហោចណាស់ក៏មានម៉ាស៊ីនរ៉ៃខ្នាតយក្សប្រមាណ ៤០គ្រឿងនិងមានឡានដឹកឈើធំៗ បានដឹកជញ្ជូនឈើចូលនៅក្នុងរោងចក្រអារឈើ១០គ្រឿងក្នុងរយៈពេលមួយម៉ោង នៅក្នុងទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ នៅតាមបណ្តោយទន្លេសេសាន ស្ថិតនៅក្នុងភូមិស្រែគរ ឃុំស្រែគរ ស្រុកសេសាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា៖ «យើងសង្កេតឃើញមានរោងចក្រអារឈើដ៏ធំមហិមាមួយដែលមានការកាប់ឈើដឹកជញ្ជូន និងផ្គត់ផ្គង់ឈើអស់រយៈពេល ៥ឆ្នាំមកហើយ ដែលមានទីតាំងនៅតាមបណ្តោយ ទន្លេសេសាន ត្រង់ចំណុច GPS០៦៥១៨៤៤, ១៥៩៨៥៧៤»។ រោងចក្រអារឈើនៅបាតអាងមានម៉ាស៊ីនរ៉ៃខ្នាតយក្សប្រមាណជាង ៤០គ្រឿង មានកម្លាំងប្រដាប់ដោយអាវុធយាមកាមយ៉ាងតឹងរ៉ឹង មិនអនុញ្ញាតឲ្យនរណាចេញចូលបានឡើយ ដោយមានកម្មកររាប់រយនាក់ដឹកឈើហ៊ុបធំៗចូលក្នុងរោងចក្រអារឈើ។
របាយការណ៍របស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRTF) ថា៖ «ក្រុមការងារស៊ើបអង្កេតបានឃើញផ្លូវខ្វាត់ខ្វែងជាច្រើន ចេញពីព្រៃ និងចេញពីទន្លេ និងឃើញមានឡានដឹកឈើហ៊ុបធំៗ ដែលគេហៅថា អារ៉េវ បានដឹកជញ្ជូនឈើដោយចំហចូលទៅក្នុងរោងចក្រអារឈើយ៉ាងហោចណាស់ ១០គ្រឿងក្នុងរយៈពេល ១ម៉ោង»។ អ្នកផ្គត់ផ្គង់ឈើដែលកាប់ពីព្រៃនៃខេត្តស្ទឹងត្រែងដោយខុសច្បាប់មានឈ្មោះ តា សំ និងលោកឧកញ៉ា ម៉ឹកសុផាណារ៉េតហៅជ័យ ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវបន្តពីលោក ឧកញ៉ា គិត ម៉េង ជាអគ្គនាយក ក្រុមហ៊ុន The Royal Group ដែលមានក្រុមហ៊ុនចំណុះឲ្យជិត ៣០ក្រុមហ៊ុន។
កាលមុនរោងចក្រអារឈើនេះគ្រប់គ្រងដោយឧកញ៉ា លឹម ប៊ុនណា ហៅ ខ្នា ប៉ុន្តែក្រោយមកត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាដោយសារមានទំនាស់ផ្នែកជំនួញនាំឈើចេញទៅប្រទេសវៀតណាម ជាមួយឧកញ៉ា ជនជាតិវៀតណាម ម្នាក់យ៉ាង ទើបឧកញ៉ា ខ្នា ដកខ្លួនថយ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍បានលើកឡើងថា៖ «ឈើប្រណិតត្រូវបានដឹកយកទៅវៀតណាម ចំណែកឈើមិនប្រណិតបានដឹកយកទៅផ្គត់ផ្គង់តាមដេប៉ូក្នុងស្រុក ដោយមានមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើរង់ចាំហែក PC លិខិតដឹកជញ្ជូនឲ្យស្របច្បាប់» ។
មានសេចក្តីរាយការណ៍ពីប្រជាពលរដ្ឋថាឈ្មោះសានចយអតីតបុគ្គលឹគក្រុមហ៊ុនក្រុងប៊ុករបស់ឧកញ៉ាខ្នានិងជាមនុស្សធ្លាប់រត់ការដឹកឈើធ្វើឲ្យខូចផ្លូវនិងបាក់ស្ពាននៅស្រុកអណ្តូងមាសខេត្តរតនៈគិរីគឺជាអ្នករត់ការឈើដែលអាជ្ញាបណ្ណ័ស្តារបាតអាងស្លឲ្យស្របច្បាប់ចេញទៅស្រុកយួន។
ជាក់ស្តែងថ្មីៗសមត្តកិច្ចប៉េអឹមរកឃើញឈើប្រណិតរាប់រយម៉ែតគិបនៅព្រុំដែនវៀតណាមខេត្តស្វាយរៀងតែម្ចាស់ឈើប្រាប់ថាឈើមានច្បាប់(ស៊ិក)។ករណីមួយនេះសមត្តកិច្ចបានសំងំឈឹងទៅវិញក្រោយពីរកឃើញ។លោក អ៊ូច ឡេង ប្រធានក្រុមកិច្ចការពិសេសសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRTF)បានចាត់ទុកសកម្មភាពកាប់ដឹកជញ្ជូនឈើនៃអាជ្ញាបណ្ណ័ស្តារបាតអាង ថា៖ «ជាវិនាសកម្មមួយដ៏ធំ ដែលកម្ពុជា វៀតណាម និងចិន សម្រេចកម្ទេចចោលនូវព្រៃឈើប្រព័ន្ធការពារបរិស្ថាន ដើម្បីមុខរបរមានបានរហូតក្លាយជាមហាសេដ្ឋីជាច្រើននាក់ដោយមានការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងពីរដ្ឋាភិបាលទាំងបីប្រទេស»។ក្រុមហ៊ុនសម្អាតបាតអាងមួយនេះ សម្លឹងឃើញតែឈើដែលជាសម្បត្តិមហាសាល ហើយសំងំកើបយកប្រាក់ចំណេញពីព្រៃឈើពិសេសឈើប្រណិត អស់រយៈពេលជាង ៥ឆ្នាំ មកហើយ ដែលមានតម្លៃ រាប់កោតដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។
សម្តេច ហ៊ុនសែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ធ្លាប់សួរមន្ត្រីក្រោមឱវាតរបស់ខ្លួនពាក់ព័ន្ទទៅនិងបទល្មើសព្រៃឈើថា ˝តើភ្នែកទៅណាអស់ហើយ ព្រោះឈើគេដឹកនឹងឡាន ឬមួយអាហ្នឹងៗគេដែរ?˝ តែសំនួររបស់សម្តេចនេះ មានប្រសិទ្ធិភាពតែមួយពព្រិចភ្នែកតែប៉ុណ្ណោះ មិនបានមួយចំអិនកម្ពឹសផង មន្ត្រីក្រោមឱរបស់សម្តេច នាំគ្នាលួចស៊ីក្រោមតុដដែល។មានការកត់សម្គាល់ថា ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសឈើខុសច្បាប់នៅតាមខេត្តនៃភូមិភាគឥសាន្ត កាលពីថ្ងៃទី១៥ខែមករា ឆ្នាំ២០១៦ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានសម្រេចបង្កើតគណៈកម្មការមួយដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបសកម្មភាពអនាធិបតេយ្យកាប់ព្រៃឈើ ការនាំចេញឈើខុសច្បាប់ និងបទល្មើសព្រៃឈើនានា ស្រាវជ្រាវរកអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធ ចាប់ជនល្មើស និងវត្ថុតាងនៃបទល្មើស សហការជាមួយភាគីវៀតណាម និងឡាវ។
ករណីនេះ សមត្ថកិច្ចដឹកនាំដោយលោកនាយឧត្តមសេនីយ៍សៅសុខារកឃើញឈើប្រណិតដែលកាប់ល្មើសច្បាប់ជាង៧ម៉ឺនម៉ែតគូបតែរកមិនឃើញអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសដែលប្រជាពលរដ្ឋស្គាល់ថាភាគច្រើនមានគោរមងាឧកញ៉ានោះឡើយ។
ករណីក្រុមហ៊ុនឧកញ៉ាគិតម៉េងដែលមានឈ្មោះតាសំនិងលោកឧត្តមសេនីយ៍ម៉ឹកសុផាណារ៉េតហៅជ័យធ្វើសកម្មភាពកាប់ឈើពៅក្រៅអាងមកស្លឲ្យក្លាយជាឈើស្របច្បាប់ក្រោមលេសអាជ្ញាណ្ណ័ស្តាបាតអាតនោះលោក សេង មេការម្នាក់របស់លោកគិតម៉េង ដែលត្រូវបានគេរាយការណ៍មកថា ជាអ្នកចាំសម្របសម្រួលផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុជាមួយសមត្ថកិច្ចគ្រប់ជំនាញមិនអាចសុំការពន្យល់បានទេ បើទោះជាទូរស័ព្ទចូលក៏ដោយ។
សូមបញ្ជាក់ថា៖បើតាមច្បាប់ព្រៃឈើ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជំពូកទី ១៥បទល្មើសព្រៃឈើ និងទោសប្បញ្ញត្តិមាត្រា ៩៧.- ត្រូវផ្តន្ទាទោសក្រោមបទល្មើសព្រៃឈើថ្នាក់ទី១ ដែលត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពីប្រាំ(៥)ឆ្នាំ ទៅដប់(ដប់)ឆ្នាំ និង រឹបអូសវត្ថុតាងទាំងអស់មកជាសម្បត្តិរដ្ឋ ដកហូតកិច្ចព្រមព្រៀង អាជ្ញាប័ណ្ណ លិខិតអនុញ្ញាត និងកំទេចចោលវត្ថុ តាងក្លែង ចំពោះជនណាដែលបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសណាមួយដូចខាងក្រោម :៤-បំផ្លាញ លាក់បាំង លក់ ឬលួចវត្ថុតាងព្រៃឈើ ។ជនណាប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើព្រៃឈើថ្នាក់ទី ១ មិនរាងចាល ត្រូវផ្តន្ទាទោសទ្វេដងនៃបទល្មើសព្រៃឈើថ្នាក់ទី១ នៃច្បាប់នេះ។
សូមបញ្ជាក់ថា ៖ទាក់ទងនឹងការកសាងទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសាន២នេះក្រសួងរ៉ែនិងថាមពលឲ្យដឹងថា៖ មាន ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ចំនួន៨៤៦គ្រួសារ ក្នុងនោះប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៧២០គ្រួសារ បានសម្រេចទទួលសំណង ហើយនៅសល់១២៦គ្រួសារទៀតមិនទាន់សម្រេចទទួលយកសំណង។ សំណងទាំងនោះ រួមមានការផ្តល់ផ្ទះទំហំ៨០ម៉ែត្រការ៉េ ដីលំនៅដ្ឋានទំហំ១.០០០ម៉ែត្រការ៉េ និងដីសម្រាប់បង្កបង្កើនផលទំហំ៥ហិកតា ដោយរដ្ឋាភិបាលសន្យាថា នឹងរៀបចំឲ្យមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនិងសេវាសុខភាពសម្រាប់សហគមន៍ថ្មី។
ប្រជាពលរដ្ឋក៏អាចជ្រើសរើសសំណងជាទឹកប្រាក់ចំនួន៦ពាន់ដុល្លារ ប្រសិនបើពួកគេមិនចង់បានផ្ទះនិងដី។ប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនទាន់ទទួលសំណងបានលើកហេតុផលថាកន្លែងផ្លាស់ប្តូរថ្មីមិនដូចកន្លែងចាស់ដែលពួកគេកំពុងរស់នៅហើយពួកគេអះអាងថា កន្លែងចាស់នឹងមិនលិចទឹក ដូចការអះអាងរបស់រដ្ឋាភិបាលនោះទេ ៕
