ភ្នំពេញ៖ លោក គុណ ញឹម ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា បានថ្លែងឲ្យដឹងថា ការប្រមូលចំណូលរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ សម្រេចមិនបានគ្រប់តាមផែនការនោះទេ អាចសម្រេចបានប្រមាណជាង ៨២%នៃផែនការដែលបានកំណត់ដោយច្បាប់ថវិកាជាតិ ឆ្នាំ២០២៣។ច្បាប់ថវិកាជាតិ ឆ្នាំ២០២៣ តម្រូវឱ្យអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា ប្រមូលចំណូលឱ្យបានប្រមាណ ២៨០០លានដុល្លារ ដូច្នេះបើសម្រេចបាន ៨២ភាគរយ ស្មើនឹងប្រមាណ ២៥០០ដុល្លារប៉ុនណោះ.។
ថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ នៅសាលាជាតិគយលោក គុណ ញឹម ដែលមានអាយុចូលនិវត្តន៍តតែត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧ផ្តល់មុខតំណែងនយោបាយហើយឲ្យទទួលជាំអគ្គនាយកគយបន្តទៀតបានពន្យល់ពីមូលហេតុថា៖ កត្តាសំខាន់ចំនួន៣ ដែលបណ្តាលឱ្យការប្រមូលពន្ធគយថមថយ មិនគ្រប់តាមផែនការ គឺទី១. ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងសេរីពាណិជ្ជកម្ម ដែលកម្ពុជាបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយ បណ្តាប្រទេសផ្សេងៗ ហើយកម្ពុជាបានផ្តល់នូវការអនុគ្រោះពន្ធដល់សូន្យ សម្រាប់មុខទំនិញមួយចំនួន ដល់ប្រទេសភាគីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី។ ហេតុនេះហើយទើបធ្វើឱ្យចំណូលពន្ធគយរបស់កម្ពុជា មានការធ្លាក់ចុះជាបន្តបន្ទាប់។
ជាក់ស្តែងនៅឆ្នាំ២០២៣ ចំណូលពន្ធគយ ដែលបានបាត់បង់ដោយសារការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនានា ប្រមាណជិត ៤០០លានដុល្លារ។ ទី២.កត្តាការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ឧស្សាហកម្ម ផលិតកម្ម កម្មន្តសាល របស់កម្ពុជាកាន់តែរីកចម្រើនទៅមុខ បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានលទ្ធភាពផលិតនូវទំនិញមួយចំនួនជំនួសការនាំចូល ពោលគឺកាលពី ១៥ឆ្នាំមុន កម្ពុជានាំចូលច្រើន ដែលនាំឱ្យការប្រមូលគយទទួលបានច្រើន ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាបានកាត់បន្ថយការនាំចូលទំនិញប្រភេទមួយចំនួន ដូច្នេះហើយទើបការប្រមូលចំណូលថយចុះ។ ទី៣. ការបើករោងដំណើរដំឡើងយានយន្តនៅកម្ពុជា ជាបន្តបន្ទាប់ ក៏ជាកត្តាដែលជះឥទ្ធពល ដល់ការប្រមូលចំណូលផងដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា៖កិច្ចព្រមព្រៀង ពាណិជ្ជកម្ម សេរី កម្ពុជា – ចិន ដែល ត្រូវ បាន អនុវត្ត ចាប់ពី ថ្ងៃ ទី ១ ខែ មករា ឆ្នាំមុន បាន ធ្វើ ឱ្យ ការនាំចេញ របស់ កម្ពុជា ទៅ ប្រទេស ចិន ត្រូវ បាន លើកលែង ពន្ធ ប្រមាណ ៩ ៨ % និង ៩ ០ % ពី ការនាំចូល ពី ប្រទេស ចិន(ដែលមានតម្លៃប្រមាណ១០ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក) ។ កិច្ចព្រមព្រៀង នៃ ភាពជា ដៃគូ សេដ្ឋកិច្ច គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ក្នុង តំបន់ ក៏បាន ជំរុញ ការនាំចេញ ផង ដែរ ។ប៉ុន្តែ ក៏បាន កាត់បន្ថយ ចំណូល ពន្ធ ខ្លះ ដែរ ។ ក្នុងពេលឆាប់ៗ នេះ កម្ពុជា នឹង អនុវត្ត កិច្ចព្រមព្រៀង ពាណិជ្ច កម្ម សេរី កម្ពុជា – កូរ៉េ ខាងត្បូង ។
ទាក់ទងរឿងនេះលោកគន់ញឺមបានពន្យល់បន្តថា «បើនិយាយរចនាសម្ព័ន្ធចំណូលសារពើពន្ធ កម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពផ្លូវត្រឡែងកែង ដែលមានការប្រែប្រួលរចនាសម្ព័ន្ធចំណូលរបស់រដ្ឋ។ កន្លងមកអគ្គនាយកដ្ឋាន និងរដ្ឋាករកម្ពុជា ប្រមូលចំណូល បានច្រើន អាចចាត់ទុកថាជាអង្គភាពមួយប្រមូលចំណូលសារពើពន្ធបានច្រើនជាងគេ នៅក្នុងចំណោមអង្គភាពដែលមានភារៈទទួលការប្រមូលចំណូលនេះ ប៉ុន្តែចាប់ពីឆ្នាំ២០២០មក យើងដឹងហើយមានការធ្លាក់ស្រុតខ្លាំង។ ឆ្នាំ២០១៩ ចំណូលរបស់គយ គឺខ្ពស់បំផុត បន្ទាប់មក ២០២០ស្រុតដោយសារកូវីដ១៩, ២០២១ក៏បន្ត, ២០២២យើងប្រមូលចំណូលបានលើសផែនការបន្តិច ហើយឆ្នាំ២០២៣នេះ ប្រមូលបានប្រមាណជាង៨២% នៃផែនការដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ថវិកា»។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយលោកឡើងថា ការប្រមូលពន្ធគយធ្លាក់ចុះនេះ មិនមែនជារឿងអាក្រក់នោះទេ។ លោកថា ការប្រមូលចំណូលគយធ្លាក់ចុះ មួយផ្នែកយល់ថា ជាបញ្ហាប្រឈម ប៉ុន្តែក៏ត្រូវមើលមួយជ្រុងទៀតដែរ គឺផលិតកម្មក្នុងស្រុក មានការរីកចម្រើនជាងមុន ដែលជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកើនឡើង និងបង្កើនការងារជាច្រើនដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជា និងផ្តល់នូវចំណូលសម្រាប់ពន្ធដារ(ដែលឡគ្រប់គ្រងដោយលោកគង់
វិបុលដែលជារដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី)ផងដែរ៕សូមបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេល ១១ ខែ ឆ្នាំ២០២៣ ចំណូលពន្ធអាករដែលអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារប្រមូលបានជាក់ស្តែង តាមប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងទិន្នន័យចំណូលអនឡាញ មានចំនួនជាង ១៣ ពាន់ប៊ីលានរៀល ត្រូវប្រមាណជាង ៣.៣៤៧លានដុល្លារ ស្មើ ៩៣ ភាគរយ នៃផែនការច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០២៣។
ទាក់ទងនិងចំណូលរដ្ឋឆ្នាំ២០២៣ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានឲ្យដឹងថា ប្រភពចំណូលពីសារពើពន្ធសម្រេចបាន ១៨.១៤១ប៊ីលានរៀល (ប្រមាណ ៤,៤០ប៊ីលានដុល្លារ) ស្មើនឹង ៧៧,៤៥% នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ ឆ្នាំ ២០២៣ ពោលគឺថយចុះ ៤,២០% និងចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធសម្រេចបាន ១.៩៨៦ប៊ីលានរៀល (ប្រមាណ ៤៨០លានដុល្លារ) ស្មើនឹង ៩២,៧២% នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ ឆ្នាំ ២០២៣ កើនឡើង ២៤,០៨%។ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានបញ្ជាក់ថា៖ «ផ្អែកលើនិន្នាការនៃការអនុវត្តចំណូលក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ គួបផ្សំនឹងការងើបឡើងវិញនៃសកម្មភាពសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា, ការប្រមូលចំណូលស្ថិតក្នុងគន្លង (On-track) ឈានទៅរកការសម្រេចបាន តាមផែនការដែលបានគ្រោងទុកក្នុងច្បាប់ឆ្នាំ ២០២៣»។
ដោយឡែកពាក់ព័ន្ធនឹងការចំណាយវិញ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានអះអាងថា ការអនុវត្តចំណាយសរុបថ្នាក់ជាតិ បានឈានដល់ ២៦.០៤២ប៊ីលានរៀល (ប្រមាណ ៦,៣២ប៊ីលានដុល្លារ) ស្មើនឹង ៧៤,៩៥% នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ ឆ្នាំ ២០២៣ កើនឡើង ១៩,៤៩% ធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងនោះចំណាយមូលធនប្រមាណ ៨.៩២៧ប៊ីលានរៀល (ប្រមាណ ២,១៦ប៊ីលានដុល្លារ) កើនឡើង ១២,៣២% និងចំណាយចរន្ត ប្រមាណ ១៧.១១៥ប៊ីលានរៀល (ប្រមាណ ៤,១៦ប៊ីលានដុល្លារ) កើនឡើង ២៣,៦០%។ ជារួមការអនុវត្តចំណាយគឺនៅបន្តរក្សានូវគោលការណ៍រឹតបន្តឹងចំណាយមិនចាំបាច់នានាប្រកបដោយបុរេសកម្ម។
ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានចង្អុលបង្ហាញថា ផ្អែកតាមថវិកាចំណូល និងចំណាយរបស់ជាតិសរុបក្នុងរយៈពេល ១០ខែនេះ «ជាលទ្ធផលការអនុវត្តថវិកាថ្នាក់ជាតិ មានឳនភាពសរុប ៥.៨៨១ប៊ីលានរៀល (ប្រមាណ ១,៤២ប៊ីលានដុល្លារ)»។ទោះជាយ៉ាងណា ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានលើកឡើងថា រាជរដ្ឋាភិបាល បន្តរក្សាភាពប្រយ័ត្នប្រយែងខ្ពស់ក្នុងការគ្រប់គ្រង និងប្រើប្រាស់ហិរញ្ញប្បទានសរុបថ្នាក់ជាតិ ប្រកប ដោយប្រសិទ្ធភាពបំផុតនិងផ្តល់លទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការ នៃការអនុវត្តថវិការដ្ឋបានទាន់ពេលវេលា។
ជាក់ស្តែង ការអនុវត្តហិរញ្ញប្បទានពីបរទេសសរុបថ្នាក់ជាតិ សម្រេចបាន ៤.៩៨០ប៊ីលានរៀល (ប្រមាណ ១,២ប៊ីលានដុល្លារ) ស្មើនឹង ៧៧,៧១% នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ ឆ្នាំ២០២៣ និងការអនុវត្តហិរញ្ញប្បទានក្នុងស្រុកសរុបថ្នាក់ជាតិ សម្រេចបាន ៤.១៩៧ប៊ីលានរៀល (ប្រមាណជាង ១ប៊ីលានដុល្លារ) ស្មើនឹង ៥៤,២៩% នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ ២០២៣ ស្របពេលប្រាក់បញ្ញើរដ្ឋាភិបាល សរុបមានប្រមាណ ៤៧ប៊ីលានរៀល៕
