ប្រទេសជប៉ុន៖ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម បានឯកភាពគ្នាក្នុងការបន្តរៀបចំលំហាត់រួមត្រីភាគី និងការរួមគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនគ្រប់ប្រភេទ ក៏ដូចជាការរួមគ្នាក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា សំដៅធានាបានសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងសន្តិសុខ។ជំនួបនេះបានធ្វើឡើងនៅប្រទេសជប៉ុនក្នុងពេលអាហារពេលព្រឹក ក្នុងឱកាសដែលថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសនៅឥណ្ឌូចិនទាំងបីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលរំឭកខួបអនុស្សាវរីយ៍អាស៊ាន-ជប៉ុន លើកទី៥០ ចាប់ពីថ្ងៃទី ១៥-១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ នៅទីក្រុងតូក្យូ ។
តាមរយៈតេឡេក្រាមរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន ម៉ាណែត បានឱ្យដឹងថា ថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម បន្តលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំង ៣ ឱ្យកាន់តែរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យ រួមទាំងការជំរុញអនុវត្ត «កញ្ចប់ទេសចរណ៍ប្រទេស ៣ គោលដៅតែ ១ (Three Countries One Destination Package)» ផងដែរ។ក្រៅពីនេះថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំង ៣ បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះជំនួបជាលក្ខណៈត្រីភាគី នាឱកាសនេះដែលរួមចំណែកដល់ការថែរក្សាមិត្តភាពជាប្រពៃណី និងការបន្តលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំង ៣ ឱ្យកាន់តែរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យ និងគ្រប់កម្រិត។
វិស័យទាំងនោះ រួមមានជាអាទិ៍៖ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យថាមពល, ការតភ្ជាប់,ការបន្តលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ, ការជំរុញអនុវត្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងវិស័យទេចរណ៍ត្រីភាគីកម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម «កញ្ចប់ទេសចរណ៍ប្រទេស ៣ គោលដៅតែ ១» និងជាពិសេសការខិតខំលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋឱ្យកាន់តែមានការរីកចម្រើនប្រសើរឡើង។សម្តេចហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា៖ «ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យការពារជាតិ និងសន្តិសុខ, ថ្នាក់ដឹកនាំទាំង ៣ បានឯកភាពគ្នាក្នុងការបន្តការរៀបចំលំហាត់រួមត្រីភាគី និងការរួមគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនគ្រប់ប្រភេទ ក៏ដូចជាការរួមគ្នាក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានាសំដៅធានាបានសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងសន្តិសុខ ដែលសុទ្ធសឹងជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់ក្នុងការជំរុញកំណើននៃការអភិវឌ្ឍប្រទេសទាំង ៣ កម្ពុជាឡាវ និងវៀតណាម»។
លោកបណ្ឌិត គិន ភានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតាមរយៈកាសែតបានគាំទ្រដោយចាត់ទុកថា៖ «ប្រទេសដែលនៅក្បែរខាងគ្នានេះ ការរស់នៅជាមួយគ្នាក្នុងភាពជាអ្នកជិតខាងល្អមានកិច្ចសហការដោយគោរពលើគោលការណ៍ ជាពិសេសកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ផងគ្នា ការគោរពអធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីរបស់ផងគ្នាទៅវិញទៅមកខ្ញុំគិតថា ជារឿងមួយដែលសំខាន់បំផុតគឺគោលការណ៍បច្ចសិលាសន្តិសហវិជ្ជមាន (five principles of peaceful coexistence) ក្នុងភាពជាអ្នកជិតខាងល្អនៃប្រទេសទាំង ៣»។
សូមបញ្ជាក់ថាកាលពីក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ប្រទេសទាំងបីកម្ពុជាវៀតណាមឡាវនៅក្នុងតំបន់់ឥណ្ឌូចិនគឺមានសម្ពន្ធ័ភាពជាមួយគ្នាដើម្បីទប់ទល់ប្រទេសលោកសេរីពសេសអាស៊ានដែលមាន៧ប្រទេស។ឡូវនេះកម្ពុជាវៀតណាមស្ថិតក្នុងស្ថានភាពថ្មីទោះបីវៀតណាមឡាវគ្រប់គ្រងប្រទេសបែបកុំមុសនិសតែបានប្រកាន់នយោបាយសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីហើយក៏ជាជាសមាជិកអាស៊ានដូចគ្នា។ឡាវជាប្រទេសគ្មានសមុទ្ទហើយការអភិវឌ្ឈន៍ក៏មិនសូវមានសេដ្ឋកិច្ចនៅមានកំរឹត។កម្ពុជានិងវៀតណាមនៅមានបញ្ហាព្រុំដែនគោកចំនួន១៦ភាគរយទៀតត្រូវដោះស្រាយដែលមិនដឹងកាលចប់នេះមិននិយាយពីព្រុំដែនទឹក។ឡាវក៏មានបញ្ហាដែរតែមិនសូវរសើបដូចជាមួយវៀតណាម។ការរកស៊ីកម្ពុជាមានឱនភាពជាមួយវៀតណាមបើទោះបីមានកំណើនដល់១១ពាន់លានដុល្លារហើយក៏ដោយ៕