ភ្នំពេញ៖ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃកម្ពុជា បានជំរុញឲ្យក្រសួងយុត្តិធម៍យកចិត្តទុកដាក់ជាមួយនឹងស្ថានការណ៍ពិភពលោកនិងជំរុញឲ្យមានការគ្រប់គ្រងនយោបាយព្រហ្មទណ្ឌនៅក្នុងប្រទេសឲ្យមានភាពរឹងមាំបន្ទាប់ពីមានចលនាបះបោរមួយនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមនិងការងើបឡើងប្រឆាំងនឹងរដ្ឋបាលរបស់លោកពូទីននៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ីកាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ។
នៅក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់សាលាយុត្តិធម្មរាជធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ នេះ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាទៅរដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌ ថា៖ «ចំណុចនេះមិនត្រូវមើលស្រាលទេ ហេតុអីបាននៅប្រទេសជិតខាងយើងសុខៗផ្ទុះអាវុធ។ ហេតុអីបានរុស្ស៊ីមានកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបះបោរដែលនេះជាបញ្ហាមួយដែលគួរស្វែងយល់នៅក្នុងតំបន់»។ ដើម្បីធានានៅស្ថេរភាពសន្តិភាព និងស្ថេរភាពនយោបាយ ការគ្រប់គ្រងនយោបាយព្រហ្មទណ្ឌត្រូវតែជាកាតព្វកិច្ចចាំបាច់។
សម្តេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានសម្តែងភាពរីករាយជាមួយនឹងសមិទ្ធផល អគារសាលាយុត្តិធម្ម” ដែលសម្តេចចាត់ទុកថា នឹងចូលរួមលើកកម្ពស់គុណភាព និងប្រសិទ្ធភាពនៃការផ្តល់សេវាយុត្តិធម៌ ជូនប្រជាពលរដ្ឋឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរឡើង ដែលជាការរួមចំណែក ក្នុងការធានារក្សាសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និង ស្ថិរភាពសង្គម។សម្តេចបានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល, ខ្ញុំសូមកោតសរសើរ និង វាយតម្លៃខ្ពស់ ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការអនុវត្តការងារប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ជាពិសេស សមិទ្ធផលនានា ដែលសាលាជម្រះក្តី និង អយ្យការអមសាលាជម្រះក្តីគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ សម្រេចបានរហូតមកទល់ពេលនេះ»។
សម្តេចបានរំលឹកថា បន្ទាប់ពីថ្ងៃរំដោះ ៧ មករា ១៩៧៩, ប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៨០ ដោយក្រឹត្យរបស់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ។ នៅសម័យនោះ, កម្ពុជាបានបង្កើតឱ្យមាន «តុលាការប្រជាជនបដិវត្តខេត្ត-ក្រុង» ដែលមានតែមួយថ្នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ នៅឆ្នាំ ១៩៨២ តុលាការនេះ ត្រូវបានប្តូរឈ្មោះទៅជា «តុលាការប្រជាជនខេត្ត-ក្រុង និង អយ្យការអមតុលាការប្រជាជនខេត្ត-ក្រុង»។ នៅឆ្នាំ ១៩៨៥, «តុលាការប្រជាជនកំពូល» និង «មហាអយ្យការអមតុលាការប្រជាជនកំពូល» ត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយក្រឹត្យឆ្នាំ១៩៨៥។ នៅឆ្នាំ ១៩៩២ «សាលាឧទ្ធរណ៍» ទើបត្រូវបានបង្កើតឡើង។សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ស្នើឲ្យពន្លឿនការកាត់ក្ដីជូនពលរដ្ឋ ព្រោះការយឺតយ៉ាវមិនត្រឹមតែមិនបានផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់ពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះទេ តែវាអាចអយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនជាប់ចោទផងដែរ ។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា សំណុំរឿងខ្លះបានធ្វើឲ្យគូជម្លោះអស់ទ្រព្យពីខ្លួនទាំងសងខាង ដោយសារតែប្រើរយៈពេលយូរ ដូច្នេះហើយ សម្តេចសូមលើកទឹកចិត្តឲ្យអស់លោក លោកស្រីជាចៅក្រម រួមទាំងអាជ្ញាធរផងនោះដើរតួនាទីធ្វើការផ្សះផ្សារ និងសម្របសម្រួលក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការជាពិសេសចំពោះសំណុំរឿងក្នុងក្របខណ្ឌរដ្ឋប្បវេណី។ឮសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា តុលាការគឺស្ថិតនៅក្នុងមាត់ដង្កាប់ ដោយអ្នកឈ្នះក្តី គេសរសើរតុលាការថា កាត់ក្តីយុត្តិធម៌ ខណៈអ្នកចាញ់ថានឹងគ្មានយុត្តិធម៌សម្រាប់ពួកគេ ដូច្នេះហើយមានតែដើរតួនាទីជាអ្នកសម្របសម្រួល និងផ្សះផ្សារក្រៅប្រព័ន្ធ តុលាការទេទើបប្រសើរ ខណៈមធ្យោបាយនេះ គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រឈ្នះ ឈ្នះទាំងអស់គ្នា។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា ការកែទម្រង់ច្បាប់ និង ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ គឺជាកិច្ចការអាទិភាព នៅក្នុងរបៀបវារៈ និង កម្មវិធីនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល សំដៅលើកកម្ពស់ «អភិបាលកិច្ចល្អ» និង «នីតិរដ្ឋ» សម្រាប់គ្រប់គ្រង និង ដឹកនាំរដ្ឋ ស្រប-តាមគោលការណ៍នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ ។សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បន្តថា នៅក្នុងសង្គមនីតិរដ្ឋ អំណាចតុលាការ បានដើរតួនាទីសំខាន់ ក្នុងការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តច្បាប់, ការការពារប្រឆាំងការបំពានដោយអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម, ធានាថែរក្សានូវសន្តិសុខ, សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និង ស្ថិរភាពសង្គម សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិប្រកបដោយចីរភាព។
សម្តេចបានរំលឹកបន្ថែមថា ជាបន្តបន្ទាប់, ប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា ត្រូវបានរៀបចំចែកចេញជា «ជាន់» និង «ថ្នាក់» ពេញលក្ខណៈឡើងវិញ តាមរយៈច្បាប់ស្តីពីការចាត់តាំង និងសកម្មភាពរបស់សាលាជំរះក្តីនៃរដ្ឋកម្ពុជាឆ្នាំ ១៩៩៣ គឺមាន «តុលាការជាន់ទាប», «សាលាឧទ្ធរណ៍» និង «តុលាការកំពូល» និង អង្គការអយ្យការអមសាលាជម្រះក្តីគ្រប់ជាន់ថ្នាក់។ បច្ចុប្បន្ន, សាលាដំបូង និងអយ្យការអមសាលាដំបូងបានដាក់ឱ្យដំណើការគ្រប់រាជធានី-ខេត្ត នៅទូទាំងប្រទេស។ ចំណែកសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ចំនួន ៣ ទៀត គឺសាលាឧទ្ធរណ៍ព្រះសីហនុ, បាត់ដំបង និង ត្បូងឃ្មុំ ក៏ត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការផងដែរ៕
