ភ្នំពេញ៖ តបតាមការអញ្ជើញរបស់ប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ភូមា សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹងធ្វើដំណើរទស្សនៈកិច្ចទៅកាន់ទីក្រុងណៃពិដោនៅដើមខែមករាឆ្នាំ២០២២ គឺក្នុងពេលដែលកម្ពុជាក្លាយជាប្រធានអាស៊ានពេញសិទ្ធិ។
លោក អ៊ាង សុផល្លែត ជំនួយការនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅក្រោយជំនួបរវាង ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងប្រមុខការទូតភូមានៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ៍ទី៧ធ្នូឲ្យដឹងថា៖លិខិតអញ្ជើញ លោក ហ៊ុន សែន ទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា ត្រូវបាន លោក វុន ម៉ោងលីន (Wunna Maung Lwin) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ប្រគល់ជូនប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងារនៅព្រឹកថ្ងៃទី០៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១នេះ។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានទទួលយកការអញ្ជើញនេះ ហើយសម្តេចលោកនឹងធ្វើទស្សនកិច្ចនៅភូមានៅថ្ងៃទី០៧ និងទី០៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២។
លោក អ៊ាង សុផល្លែត ឲ្យដឹងថាទៀតថានៅក្នុងជំនួបទ្វេរភាគីនេះ ភាគីទាំងពីរ បានពិភាក្សាផ្តោតជាសំខាន់ទៅលើការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ហើយក៏បានពិភាក្សាទៅលើបញ្ហារបស់អាស៊ាន។ បញ្ហាអាស៊ាន គឺពិភាក្សាលើការស្វែងរករកមធ្យោបាយធ្វើឱ្យអាស៊ាន មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងសាមគ្គីភាពល្អឡើងវិញ។
ទាក់ទងនិងជំនួបនេះដែរថ្លែងក្នុងពិធីសម្ភោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ផ្លូវជាតិលេខ១១ នាព្រឹកថ្ងៃទី៦ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានលើកឡើងថា«ស្អែកខ្ញុំនឹងជួបរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងនាមកម្ពុជា…បើមិនធ្វើការជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ា តើធ្វើជាមួយអ្នកណា?អីញ្ចឹងមិនចាំបាច់អ្នកណាមកទិចទានកម្ពុជានោះទេ ។ កម្ពុជាចេះធ្វើកិច្ចការខ្លួនឯង លទ្ធភាពជាច្រើនសម្តេចនឹងទៅទស្សនៈកិច្ចនៅទីក្រុងនៃពិដោនៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីជួបឧត្តមសេនីយ៍ មីអ៊ូឡែងធ្វើការជាមួយគាត់»។
សម្តេចថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសស្លូវើនា គឺគាត់ជាសម្របសម្រួល សហភាពអ៊ឺរ៉ុបក្នុងកិច្ចប្រជុំអាសឹមគាត់ថា រដ្ឋាភិបាលតាលីបង់នៅអាហ្គានីស្ថាន មិនទាន់មានអ្នកណាទទួលស្គាល់ ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើការជាមួយអ្នកកាន់អំណាច ។
សម្តេចក៏បានលើកឡើងថា សម្តេចមិនបានប្រៀបធ្រៀបប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាទៅនឹងប្រទេសអាហ្កានីស្ថាននោះទេ ប៉ុន្តែក្នុងនាមជាសមាជិកអាស៊ាន ត្រូវតែមានសិទ្ធិក្នុងការចូលរួមប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីទាំងអស់តែត្រង់កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិគេមិនឲ្យចូលរួម ។ សម្តេចតេជោថា ៖«ត្រង់ចំណុចនឹងទុកឲ្យហ៊ុន សែន ធ្វើម្តងមើល! យើងអត់ទៅធ្វើអ្វីក្រៅឆ្ងាយពីគោលការរួមអាស៊ានដែលមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសផងគ្នា ។ យើងមិនអាច «!»កុំយករូបមន្តអង្គការសហប្រជាជាតិមកដល់អាស៊ាន គឺមិនត្រូវគ្នាទេ»។
សម្តេចបន្ថែមថា សម្តេចបាននិយាយជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ហើយនិយាយជាមួយ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ីថា តើត្រូវដុតផ្ទះខ្លួនឯង ដើម្បីតម្រូវចិត្តអ្នកដទៃឬ ? ពេលនេះជាពេលពង្រឹងអាស៊ានឡើងវិញពីអាស៊ាន៩ប្រទេសទៅ១០ប្រទេសឡើងវិញ ។ ពីព្រោះមី យ៉ាន់ម៉ា មិនដែលប្រកាសផ្តាច់ខ្លួនចេញអាស៊ាននោះទេ ។ ឯងនៅក្នុងធម្មនុញ្ញអាស៊ានមិនមែនអ្នកណាហ៊ានដេញសមាជិកចេញនោះទេ ។ ព្រោះសម្តេចក៏ជាអ្នកចូលរួមធ្វើធម្មនុញ្ញអាស៊ានផងដែរ ។
សម្តេចលើកឡើងទៀតថា ៖«កាលធ្វើធម្មនុញ្ញអាស៊ានខ្ញុំសុំពន្យល់តិចចុះ«…» កាលធម្មនុញ្ញអាស៊ានមានចំណុច២លិចឡើងខ្ញុំឡើងនៅទីក្រុងសេប៊ូ ខ្ញុំចាំច្បាស់ណាស់! លោកជំទាវ អារីយោអតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីន ចំណុច២លិច ឡើងមាន គឺទី១. បើមិនសម្រេច តាមកុងសង់ស៊ីស គឺធ្វើការបោះឆ្នោត ទី២.អាស៊ានមានសិទ្ធិដេញ សមាជិកចេញនៅពេលកសាងកំហុសធ្ងន់ធ្ងរ ។ ពេលនេះខ្ញុំនាំមុខឡាវ វៀតណាម មីយ៉ាន់ម៉ា ខ្ញុំថា មិនបានទេ យើងត្រូវការតាមកុង សង់ស៊ីស និងមានសាមគ្គីភាពគ្នា តែបើមានការបោះឆ្នោត គឺមានសម្លេងភាគតិច និងភាគច្រើន ដូច្នេះមានគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ការបែកបាក់សម្រាប់អាស៊ាន ។ អីញ្ចឹងចំណុចនេះ ត្រូវបានធានាក្នុងធម្មនុញ្ញាអាស៊ាន ។
ចំណែកចំណុចទី២សម្តេចមិនយល់ស្រប តែសម្តេចចោទជា សំណួ រថា តើអ្វីទៅជាចំណុចធ្ងន់ធ្ងរ តើជារដ្ឋប្រហាយោធាឬ?អ្នកណាជាអ្នកជាអ្នកវាយតម្លៃថា ធ្ងន់ធ្ងរ ឬមិនធ្ងន់ធ្ងរ? ។ ចុងក្រោយគ្មានចំណុចណាមួយអាចដេញសមាជិកអាស៊ានបានទេ» ។សម្តេចតេជោ ក៏បានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាជាសមាជិកថ្មីរបស់អាស៊ាន ប៉ុន្តែសូមបញ្ជាក់ថា សមាជិកថ្មីតែថ្នាក់ដឹកនាំចាស់ ហើយសមាជិកចាស់ថ្នាក់ដឹកនាំថ្មី ។ សម្តេចគូសបញ្ជាក់ជាថ្មីថា ធម្មនុញ្ញាអាស៊ានមិនអាចដេញសមាជិកណាចេញបានទេ ហើយមីយ៉ាន់ម៉ាមិនបានចេញទេ ។ តើយើងត្រូវមានអាស៊ាន៩ប្រទេស ឬ១០ប្រទេស ព្រោះកន្លងមកកិច្ចប្រជុំមានតែសមាជិកចូលរួម៩ប៉ុណ្ណោះ ដោយមីយ៉ាន់ម៉ាអត់បានចូលរួមប្រជុំ ។
សម្តេចក៏បានលើកឡើងថា ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាអាស៊ានមិនត្រូវយកម៉ូដែលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនោះទេ ។ សម្តេចថា មានវិធីមួយគត់គឺធ្វើការជាមួយអ្នកកាន់អំណាច ។ សម្តេចថា សម្តេចនឹងស្តាប់ការបង្ហាញរបស់រដ្ឋមន្ត្រីមីយ៉ាន់ម៉ា នៅក្នុងជំនួបជាមួយគ្នានៅពេលខាងមុខនេះ ។
សម្រាប់ប្រទេសភូមាវិញលោក វុនណា ម៉ោងល្វីន (Wunna Maung Lwin) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ា បានអះអាងក្នុងជំនួបទ្វេភាគីជាមួយ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃទី០៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ថា រដ្ឋាភិបាលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ទន្ទឹងរង់ចាំស្វាគមន៍ និងធ្វើការសម្របសម្រួលជាមួយប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន ដែលតែងតាំងដោយកម្ពុជា នៅឆ្នាំ២០២២ ដើម្បីអនុវត្តនូវការព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទប្រាំចំណុច រួមទាំងការធ្វើឲ្យកាន់តែប្រសើរថែមទៀតនូវដំណើរការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌។
កម្ពុជាក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២ នឹងតែងតាំងប្រេសិតពិសេស ដើម្បីបន្តការងារពីប្រេសិតពិសេសតែងតាំងដោយប្រទេសប្រ៊ុយណេ នៅពេលបច្ចុប្បន្ន ដោយចាប់ផ្តើមជាមួយអាណត្តិជាប្រធានរបស់ខ្លួននៅខែមករា ឆ្នាំក្រោយ។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ថ្លែងប្រាប់បណ្តាញព័ត៌មាន ។
សេចក្តីប្រកាសរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា អំពីលទ្ធផលនៃទស្សនកិច្ចរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ា បានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា ក្នុងជំនួបទ្វេភាគីលោករដ្ឋមន្ត្រី ការបរទេសមីយ៉ាន់ម៉ា បានអបអរសាទរកម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០២២ ហើយបានសម្តែងការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះអាទិភាព និងគម្រោងសមិទ្ធផលរបស់កម្ពុជា។«ទន្ទឹមនឹងការវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំមេដឹកនាំអាស៊ានកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ មីយ៉ាន់ម៉ា ទន្ទឹងរង់ចាំស្វាគមន៍ និងធ្វើការសម្របសម្រួលជាមួយប្រេសិតពិសេស របស់ប្រធានអាស៊ាន ដើម្បីអនុវត្តនូវការព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទប្រាំចំណុច រួមទាំងការធ្វើឲ្យកាន់តែប្រសើរថែមទៀតនូវដំណើរការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌»។
