ភ្នំពេញ ៖ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃកម្ពុជា បានអំពាវនាវឲ្យ ស្ថាប័នអន្តរជាតិ ពិចារណា ចំពោះការដកប្រព័ន្ធ អនុគ្រោះពន្ធគ្រប់ប្រភេទ (EBA) ពីប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដោយលោកដាក់សំណួរថាបើដកពិតមែនប្រទេសទាំងនោះ មិនអាចជួយពិភពលោកបានឡើយ។
ក្នុងឱកាសចូលរួម ថ្លែងបើកកិច្ចប្រជុំ ត្រួតពិនិត្យឡើងវិញ ជាសកលលើជំនួយ សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម ឆ្នាំ២០១៩ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស នារសៀលថ្ងៃទី៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា៖“ការបន្ដ និងបង្កើតការផ្ដល់ភាព អនុគ្រោះនានា តាមរយៈប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី ឯកតោភាគី ហើយសុំធ្វើការពិចារណា ឲ្យបានដិតដល់ មុននឹងដាក់វិធានការព្យួរ ឬដកចេញនូវភាពអនុគ្រោះ ពីប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច ព្រោះការព្យួរ ឬការដកនេះ នឹងធ្វើឲ្យប្រទេសទាំងនោះ មិនអាចជួយពិភពលោក ឲ្យសម្រេចបាននៅ គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ ប្រកបដោយចរីភាព និងមិនអាចជួយពួកគេ ឲ្យចាក់ចេញពីឋានៈ ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច បានឡើយ”។
សម្ដេចតេជោបញ្ជាក់ថា បញ្ហាទាំងនេះ គឺជាដំណើរការផ្ទុយទាំងស្រុងទៅនឹងគោលការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក(WTO)។ទាក់ទងពីកង្វល់លើបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យ សម្ដេចថា ៖រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានអនុវត្តន៍តាមគោលការណ៍លទ្ធប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុក្ស ជាពិសេសរាជរដ្ឋាភិបាល បានរក្សាសន្ដិសុខ ស្ថេរភាពនយោបាយ ព្រមទាំងបានគ្រប់គ្រងម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងហិញ្ញវត្ថុ ប្រកបដោយភាពប្រុងប្រយ័ត្នផងដែរ។
នាយករដ្ឋមន្ដ្រីកម្ពុជា បានលើកអំពីសកម្មភាពដែលកម្ពុជាបានចូលរួមចំណែកជាមួយអង្គការពាណិជ្ចកម្មពីភពលោកថា៖ ក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម គឺកម្ពុជាបានរៀបចំ និងដាក់ឲ្យអនុវត្តន៍យុទ្ធសាស្ដ្រពាណិជ្ជកម្មតាំងពីឆ្នាំ២០០១ ដូច្នេះកម្ពុជាកែលំអរបន្ដបន្ទាប់ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងកម្រិតនៃការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសជា ។
ឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជាបានធ្វើបច្ចប្បន្នភាព លើកទី៣រួចមកហើយ នូវយុទ្ធសាស្ដ្រ សមាហរណកម្ម របស់កម្ពុជាពីឆ្នាំ២០១៩ ដល់ឆ្នាំ២០២៣ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការអភិវឌ្ឍរបស់ខ្លួន ជាពិសេសឆ្លើយតបទៅនឹង តម្រូវការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកផងដែរ។ជាងនេះទៅទៀត នាយករដ្ឋមន្ដ្រីកម្ពុជា បានបន្ថែមថា ដើម្បីតបស្នងអង្គការ ពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក នៅក្នុងកាលៈទេស សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក កំពុងទទួលរងការគំរាម ពីនយោបាយគាំពាំនិយម និងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម ទោះបីកម្ពុជាត្រូវប្រឈម កង្វះធនធានមនុស្ស និងថវិកា ក៏ដោយ ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្រេចបង្កើតស្ថាន បេសកម្មប្រចាំ WTO កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ។
ការថ្លែងអំពាវនាវរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគឺបានធ្វើឡើងក្នុងពេលដែលសហភាពអឺរ៉ុបចាប់ផ្តើមរាប់ថយក្រោយ សម្រាប់ការអនុវត្តនីតិវិធី លើការផ្អាក ជាបណ្តោះអាសន្ន ការអនុគ្រោះពន្ធ លើទំនិញគ្រប់ប្រភេទ លើកលែងតែអាវុធនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ប្រសិនបើរកឃើញថា កម្ពុជាអនុវត្តមិនត្រឹមត្រូវទៅរក ភាពល្អប្រសើរគ្រប់គ្រាន់ ទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សបន្ទាប់ពីបានផ្តើម កាលពីថ្ងៃទី១៣ កុម្ភៈ៕
