ភ្នំពេញ៖ រដ្ឋសភាខ្មែរនៅថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ននេះ បានប្រកាសជាសាធារណៈអំពីផែនការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយ ដើម្បីបើកផ្លូវផ្តល់សិទ្ធិឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ផ្តល់សម្បទាដល់អ្នកនយោបាយដែលត្រូវតុលាការហាមឃាត់មិនឲ្យ ធ្វើនយោបាយ មានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ។
ផែនការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយ ទាន់ហន់គឺបន្ទាប់ពីមានតំណាងរាស្ត្រចំនួន៨៧រូបនចុះហត្ថលេខាស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា៤៥ថ្មី (ស្ទួន) នៃច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ។
ជាដំណឹងល្អសម្រាប់ក្រុមអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាំង១១៨រូប ក្នុងការបើកផ្លូវឲ្យពួកគេធ្វើនយោបាយឡើងវិញា ក្រោយពីតុលាការកំពូលរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ តាមបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃបន្ទាប់ពីរកឃើញថាលោក កឹម សុខា បានជាប់ពាក់ព័ន្ធអំពើក្បត់ជាតិ ដែលមានបរទេសនៅពីក្រោយខ្នង។
ការធ្វើវិសោធនកម្ម មាត្រា៤៥ថ្មី (ស្ទួន) នៃច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយទៅមាត្រា៤៥ថ្មី(ស្ទួនមួយ)។ មាត្រា៤៥ថ្មី(ស្ទួនមួយ) មានខ្លឹមសារយ៉ាងដូច្នេះថា បុគ្គលដែលត្រូវតុលាការសម្រេចហាមឃាត់ការធ្វើ សកម្មភាពនយោបាយមិនអាចបង្កើតគណបក្សនយោបាយ ឬចូលរួមក្នុងគណបក្សនយោបាយណាមួយ ឬឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត ឬធ្វើសកម្មភាពណាមួយគាំទ្រ ឬប្រឆាំងគណបក្ស ណាមួយបានឡើយ។
បុគ្គលដែលបានតុលាការសម្រេចហាមឃាត់ធ្វើសកម្មភាពនយោបាយនេះ នឹងអាចទទួលបានវិញនូវសិទ្ធិនយោបាយពេញលេញ ដោយពេញច្បាប់បន្ទាប់ពីផុត រយៈពេលនៃការហាមឃាត់ដែលកំណត់ដោយសាលដីការរបស់តុលាការកំពូល ឬក្នុងករណីដែលបុគ្គលនោះ ត្រូវបានផ្តល់នីតិសម្បទាឡើងវិញ ដោយព្រះមហាក្សត្រ តាមដំណើរបស់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីតាមសេចក្តីស្នើសុំរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។
ប្រភពបន្តថា ដូចសេចក្តីថ្លែងហេតុនៃសេចក្តីស្នើច្បាប់នេះ បញ្ជាក់ស្រាប់ វិសោធនកម្មខាងលើ មានគោលដៅសំខាន់ៗគឺ បញ្ជាក់ឲ្យច្បាប់តាមផ្លូវច្បាប់អំពីករណីបុគ្គល ដែលត្រូវបាន តុលាការ ហាមឃាត់ការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ ។ បើកលទ្ធភាពឲ្យបុគ្គលប្រភេទខាងលើកអាចទទួលបាននីតិសម្បទាឡើងវិញតាមច្បាប់នេះ។ វិសោធកម្មច្បាប់នេះ ក៏មានគោល បំណងពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិតេយ្យសេរីពហុបក្ស នីតិរដ្ឋ ព្រមទាំងលើកកម្ពស់ស្មារតីបង្រួបបង្រួមជាតិផងដែរ។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅល្ងាចថ្ងៃទី៣ ធ្នូ បានថ្លែងថា សេចក្តីវិសោធនកម្មច្បាប់ ស្តីពី គណបក្សនយោបាយមាត្រា៤៥ថ្មី(ស្ទួយមួយ) ជាវិសោធនកម្មច្បាប់ដែលមានការប្រញាប់ ហើយគណៈអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា នឹងបើកកិច្ចប្រជុំពិភាក្សាក្នុងពេលឆាប់ៗនេះដើម្បីដាក់ចូល សម័យប្រជុំរដ្ឋសភាពេញអង្គអនុម័តផងដែរ។ប៉ុន្តែបើកសម័យប្រជុំនៅពេលណានោះ លោកមិនទាន់បានបញ្ជាក់ពីពេលវេលានៅឡើយទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា “អីចឹងច្បាប់នេះ ធ្វើវិសោធនកម្មគិតគូរដល់ដែលត្រូវបានតុលាការហាមឃាត់ធ្វើនយោបាយមិនឲ្យធ្វើសកម្មភាពនយោបាយរបស់តុលាការកំពូល ។ យើងគិតគូរយ៉ាងម៉េច គឺថាធ្វើឲ្យច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងឥឡូយើងធ្វើហើយ ។ អ្នកដែលច្បាប់ហាមឃាត់គឺអាចទទួលបាននីតិសម្បទា អាចទទួលបានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយវិញ បន្ទាប់ពីមានសំណើរពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីស្នើព្រះមហាក្សត្រតាមដំណើររបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ”។
មូលហេតុ វិសោធនកម្មច្បាប់នេះលោកឡេងប៉េងឡុងបញ្ជាក់ថា ៖ដោយសារតែពេលកន្លងមកច្បាប់មិនបានគិតគូរដល់អ្នកដែលត្រូវតុលាការហាមឃាត់នោះទេ ប៉ុន្តែពេលនេះការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះ គឺបានគិតគូដល់អ្នកត្រូវតុលាការកំពូលហាមឃាត់ផងដែរ។
លោកបានទទួលស្គាល់ថា “កន្លងមកច្បាប់ក៏មានចន្លោះប្រហោងបន្តិចដែរ ដោយពុំបានគិតគូរដល់ពួកគាត់ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះយើងគិតគូរដល់ពួកគាត់។ អ្នកទាំងនោះមិនត្រូវបាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីវាយតម្លៃថា មិនបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិអ្វីទេ ។ ច្បាប់មាត្រា៤៥ចាស់ មិនគិតគូរគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ។ មាត្រា៤៥ស្ទួន ថ្មី១នេះ គឺបានគិតគូរ ទៅដល់១១៨រូបដែលតុលាការបានហាម ដើម្បីផ្តល់នីតិសម្បទាឡើងវិញ”។
សូមរំលឹកផងដែរថា លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទសន្ធិដ្ឋិភាព ជាមួយបរទេសតាមមាត្រា ៤៤៣ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ។ បទសន្ធិដ្ឋិភាពជាមួយបរទេស ជាអំពើត្រូវរ៉ូវគ្នាដោយសម្ងាត់ ជាមួយរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេស ដើម្បីបង្កើតឲ្យមានអំពើប្រទូស្តរ៉ាយ ឬឲ្យមានអំពើឈ្លានពានប្រឆាំង នឹងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
បទល្មើសនេះ ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពី១៥ឆ្នាំដល់៣០ឆ្នាំ។ លោក កឹម សុខា ត្រូវបានតុលាការដោះលែង ឲ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន កាលពីទៀបភ្លឺ ថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨ ។ ក្នុងនោះអ្នកនយោបាយទាំង១១៧រូបផ្សេងទៀតរបស់អតីតបក្សប្រឆាំង បានកាត់សិទ្ធិធ្វើនយោបាយរយៈពេល៥ឆ្នាំផងដែរ។
ក្រៅពីនេះរាជរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងការបរទេសក៏បានចេញប្រកាសពតិមានមួយដែរបញ្ជាក់ពីការធានាអះអាងបរិយាកាសនោបាយល្អនៅកម្ពុជា៕
