រាជធានីភ្នំពេញ ៖ អតីតអ្នកកាសែតទសវត្សឆ្នាំ៧០ និងជានិពន្ធនាយកកាសែតសង្គ្រោះជាតិ ដែលទទួល បានអាជ្ញាប័ណ្ណពីក្រសួងព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៤ គឺលោក ជេត សន បានចេញមុខមកបកស្រាយករណីដែលមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបានយកពាក្យ « សង្គ្រោះជាតិ » មកធ្វើជាប្រធានបទដណ្តើមគ្នាធ្វើជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិក្នុងពេលដែល លោកកំពុងកាន់កាប់ អាជ្ញាប័ណ្ណស្របច្បាប់កាសែត សង្គ្រោះជាតិ ។
ករណីនេះបានកើតឡើងក្រោយពី កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ បានចុះផ្សាយ អត្ថបទមួយមានចំណងជើងថា « មន្ត្រី CPP ចោទបក្សប្រឆាំងលួចឈ្មោះ សង្គ្រោះជាតិ ខ្លួនទៅប្រើ » ក្នុងនោះកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ បានដកស្រង់សំដីលោក ប៊ិន ឈិន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីស្តីទី ទទួលបន្ទុកទីស្តីការ គណរដ្ឋមន្ត្រីដែលបានអះអាងថា លោកជាអតីតអ្នកកាសែតសង្គ្រោះជាតិ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រ ឆាំងបានលួចឈ្មោះកាសែតរបស់លោកមកប្រើ ជាឈ្មោះគណបក្សនយោបាយ ។
លោក ប៊ិន ឈិន ដែលក្នុងកម្មវិធីសម្ពោធមជ្ឈមណ្ឌលរក្សាទុកឯកសាសលាក្តីកាត់ទោសមេខ្មែរក្ហមកាលពីថ្ងៃទី២៧មិថុនាបាននិយាយថា៖ គណបក្សប្រឆាំងបានលួចឈ្មោះនេះ ( សង្គ្រោះជាតិ ) ដែលជាឈ្មោះកាសែតរបស់ក្រុមលោកទៅដាក់ ។ លោកថា កាសែតនេះឈ្មោះដំបូង គឺស្រោច ស្រង់ជាតិ ភាសាចិន ហើយមកភាសាខ្មែរគឺជួយជាតិ ។ លោកបន្ថែមថា នៅពេលនោះរដ្ឋមន្ត្រី ព័ត៌មានបានបិទកាសែតស្រោចស្រង់ជាតិ និងបានបង្កើតកាសែតមួយទៀតឈ្មោះថា សង្គ្រោះ ខ្មែរ ក្រោយមកបានបិទ ហើយបានបង្កើតកាសែតមួយទៀតឈ្មោះ សង្គ្រោះជាតិ ។
ទាក់ទងការលើកឡើងខាងលើកនេះ លោក ជេត សន បច្ចុប្បន្នជានិពន្ធនាយកបានរំលឹក ឡើងវិញថា កាសែតសង្គ្រោះជាតិ បានចាប់កំណើតនាអំឡុងដើមទសវត្សឆ្នាំ៧០ ក្នុងរបបសាធារ ណរដ្ឋខ្មែរ ដោយមានស្ថាបនិកលោក ប៊ួយ ស្រេង ជាចាងហ្វាយការផ្សាយ និងលោក ឯក អ៊ុត ជាអភិបាល ។
ស្ថាបនិកទាំងពីររូបនេះ ដើមឡើយបំរើការងារនៅក្នុងកាសែត ឬ ទិនានុប្បវត្តិភាសាចិនឈ្មោះស្រោចស្រង់ជាតិ ។
ប៉ុន្តែអំឡុងពេលនោះទាំងលោក ប៊ួយ ស្រេង និងលោក ឯក អ៊ុត ដែលមានទិន្នាការស្អប់ខ្ពើមអំពើពុករលួយបក្សពួកនិយមរបស់លោក លន់ ណុល រួមទាំងស្រឡាញ់អាជីពជាអ្នកសារព័ត៌មានផងក៏បានរួមគ្នាបង្កើតសារព័ត៌មានមួយឈ្មោះ ជួយជាតិ ខណៈដែលកាសែតនេះមានជីវិតរស់បានតែមួយដង្ហើមចង្រិតក៏ត្រូវក្រសួងឃោសនា ការនិងព័ត៌មានជំនាន់នោះបិទមិនឲ្យចេញផ្សាយ ។
បន្ទាប់មកស្ថាបនិកទាំង២រូបនោះ ក៏រួមគ្នា បង្កើតសារព័ត៌មានមួយទៀតឈ្មោះ « សង្គ្រោះជាតិ » ។ ប៉ុន្តែសារព័ត៌មានសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានលោក ប៊ួយ ស្រេង ជាចាងហ្វាងការផ្សាយនិងលោក ឯក អ៊ុត ជាអភិបាលនេះ ចេញផ្សាយបានតែប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះ ក៏ត្រូវរដ្ឋាភិបាលលោក លន់ណុល បញ្ជាឲ្យបិទ ដោយសារ តែសារព័ត៌មានមួយនេះរិះគន់ខ្លាំងៗ ទាក់ទងអំពើពុករលួយ បក្សពួកនិយមក្នុងរជ្ឋការលោក លន់ ណុល ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោក ប៊ួយ ស្រេង និងលោក ឯក អ៊ុត ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ឃុំខ្លួនថែមទៀត។
លោក ជេត សន បញ្ជាក់ថា សារព័ត៌មានសង្គ្រោះជាតិ ពេលនោះមានឈ្មោះ បោះសម្លេងយ៉ាងខ្លាំងដោយមានការគាំទ្រយ៉ាងច្រើនពីសាធារណជន ហើយគេនៅចាំបានថា អ្នកគាំទ្របាននាំគ្នាពាក់ពពូនទៅទិញកាសែតសង្គ្រោះជាតិ ដល់ទីស្នាក់ការនិងរោងពុម្ព ជារៀងរាល់ថ្ងៃចេញផ្សាយ ( នៅមានសាក្សីរស់ ) ។ក្រោយមានកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ លោក ប៊ួយ ស្រេង និងលោក ឯក អ៊ុត ត្រូវបានដោះលែងឲ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ ហើយបានរួមដៃគ្នា បង្កើតកាសែត មួយទៀតឈ្មោះ សង្គ្រោះខ្មែរ ដោយមានលោក ប៊ួយ ស្រេង ជាចាងហ្វាងនយោបាយ និងលោក ឯក អ៊ុត ជាចាងហ្វាងការផ្សាយក្នុងនោះក៏មានមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរពីររូបមកឈរ ឈ្មោះជាទីប្រឹក្សានយោបាយកាសែតសង្គ្រោះខ្មែរផងដែរ គឺលោក អ៊ិន តាំ និងលោក ឌុក រ៉ាស៊ី ។
កាសែតសង្គ្រោះខ្មែរ បានដំណើរការបោះពុម្ពផ្សាយរហូតដល់អំឡុងខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ។ ប៉ុន្តែកាសែតសង្គ្រោះខ្មែរ ពុំសូវទទួលបានការគាំទ្រខ្លាំងដូចកាសែតសង្គ្រោះជាតិនោះទេ ដោយសារតែលោកប៊ួយ ស្រេង និងលោកឯក អ៊ុត មានការព្រមព្រៀងជាមួយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ នៃរដ្ឋាភិបាលលន់ណុលក្នុងការបញ្ឈប់ឬបន្ថយការ សរសេរអត្ថបទប្រឆាំងនឹងរបបគេ ។
លោក ជេត សន បានអះអាងថា លោកក៏ជាសហការីម្នាក់ក្នុងកាសែតសង្គ្រោះជាតិ និង សង្គ្រោះខ្មែរ នាពេលនោះផងដែរ ព្រោះថា លោក ឯក អ៊ុត គឺជាឪពុកមាបង្កើតរបស់លោក ហើយបានណែនាំលោកឲ្យចូលរួមហាត់រៀនសរសេរអត្ថបទ សំខាន់អត្ថបទរិះគន់រដ្ឋាភិបាល លន់ណុលរឿងពុករលួយបក្សពួកនិយមជាដើមខណដែលលោកស្ថិតនៅជាយុវវ័យកំពុងខ្វះខាតលុយកាក់ ដើម្បីបន្តការសិក្សារួមទាំងចំណង់ចំណូលចិត្តផងដែរ ។
ប៉ុន្តែរាល់អត្ថបទទាំងនោះ ត្រូវបានកែសម្រួលដោយលោក ប៊ួយ ស្រេង និងលោក ឯក អ៊ុត ។ លោក ជេត សន បានបន្ថែមថា ដោយមានចំណង់ចំណូលចិត្តនិងចង់បន្តអាជីពជាអ្នក សារព័ត៌មាន រួមទាំងចង់បន្តកេរ្តិ៍ដំណែលពីឪពុកមា ( លោក ឯក អ៊ុត ដែលត្រូវប៉ុលពតសម្លាប់ នៅឆ្នាំ១៩៧៧)លោកក៏បានសុំអាជ្ញាប័ណ្ណពីក្រសួងព័ត៌មាននៅឆ្នាំ១៩៩៤ បង្កើតសារព័ត៌មាន មួយឈ្មោះ សង្គ្រោះខ្មែរ ដោយមានរូបលោកជាចាងហ្វាងការផ្សាយនិង ស្ថានិកម្នាក់ទៀតជាចាងហ្វាងនយោបាយ ។ ប៉ុន្តែដោយកាសែតសង្គ្រោះខ្មែរ មានបញ្ហាភាគហ៊ុន លោកបង្ខំចិត្តផ្ទេរកាសែតសង្គ្រោះខ្មែរឲ្យទៅអ្នកផ្សេង ហើយសុំអាជ្ញាប័ណ្ណក្រសួងព័ត៌មាន បង្កើតកាសែតមួយទៀតឈ្មោះសង្គ្រោះជាតិ ដោយមានរូបលោកជាចាងហ្វាងការផ្សាយ និងប្អូនប្រុសលោក ឯក អ៊ុត ម្នាក់ជាចាងហ្វាងនយោបាយ ។
លោក ជេត សន បានបញ្ជាក់ថា តាមពិតទៅកាសែតសង្គ្រោះជាតិ គឺមានអាជ្ញាប័ណ្ណ ត្រឹមត្រូវពីក្រសួងព័ត៌មានដោយមានរូបលោកជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤មកម្លេះ ហើយលោកក៏ធ្លាប់ធ្វើលិខិតមួយទៅ ក្រសួងព័ត៌មានតវ៉ាអំពីការយកឈ្មោះ សង្គ្រោះជាតិ ទៅប្រើក្នុងគណបក្សនយោបាយ។ ប៉ុន្តែលោកទទួលបានការឆ្លើយតបពីថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងព័ត៌មានថា បញ្ហាកាសែតខុសគ្នាពីគណបក្ស នយោបាយ ។ មានន័យថា មួយជាស្ថាប័នសារព័ត៌មាន ហើយមួយទៀតជាស្ថាប័នគណបក្ស នយោបាយ ដូច្នេះវាមិនប៉ះពាល់កម្មសិទ្ធិបញ្ញានោះទេ ។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោក ជេត សន បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការយកឈ្មោះសង្គ្រោះជាតិ ទៅប្រើជាគណបក្សនយោបាយប្រឆាំងវិញនោះ បានធ្វើឲ្យលោកបង្ខំចិត្តផ្អាកការផ្សាយ កាសែតសង្គ្រោះជាតិ ព្រោះមិនចង់ឲ្យមានការភ័ន្តច្រឡំ និងពាក់ព័ន្ធបញ្ហានយោបាយក្រុមគណ បក្សប្រឆាំង ។
លោក ជេត សន បានអះអាងទៀតថា បើគេនិយាយពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញា ឈ្មោះ « សង្គ្រោះជាតិ » នោះលោកក៏មាន សិទ្ធិនឹងតវ៉ាផងដែរ ប្រសិនបើច្បាប់មានចែង ជាធរមានដោយហាមមិនឲ្យយកឈ្មោះសង្គ្រោះជាតិទៅប្រើទោះក្នុងស្ថាប័នណាមួយឬក៏ គណបក្សនយោបាយក៏ដោយ ៕
